نمره‌دهی و رمان‌های قابل توصیه سال 97

در اوایل هر سال، بهترین کتاب‌هایی که سال گذشته در موردشان در وبلاگ نوشته‌ام را انتخاب می‌کردم و در کنار منتخبین سال‌های قبل قرار می‌دادم. بدین‌ترتیب به مرور لیستی به دست آمده و می‌آید که شاید بتواند به کار انتخاب رمان توسط دوستان بیاید. کاری که امسال کمی(!) به تأخیر افتاد.

در ادامه مطلب این لیست را قرار داده‌ام. در کنار نام کتاب و نویسنده در هر ردیف، یک نمره و یک حرف انگلیسی آمده است. آن حروف (A,B,C) گروهی هستند که هر کتاب در آن قرار می‌گیرد و قبلاً در اینجا در مورد آن توضیحاتی داده‌ام و خواندنش برای استفاده از این لیست لازم است. و اما نمره...

در وبلاگ‌ها و سایت‌های مرتبط با کتاب و فیلم، نمره‌دادن امر جاافتاده‌ایست. گاهی نویسنده سایت و وبلاگ شخصاً نمره‌ای بین صفر تا پنج یا ده به اثر مورد نظر می‌دهد و گاهی کاربران دیگر هم در به دست آمدن نمره مشارکت می‌کنند. مثلاً در سایت گودریدز یا آمازون شما می‌توانید به هر اثری نمره‌ای از یک تا پنج بدهید. نمره شما با نمرات دیگران جمع، و میانگین آن به عنوان نمره اثر در معرض دید کاربران قرار می‌گیرد. این میانگین طبعاً عددی اعشاری می‌شود که معمولاً تا دو رقم اعشار در این سایت‌ها نشان داده می‌شود. اما سازوکار نمره‌دهی در اینجا چگونه است؟

زمانی که من تصمیم گرفتم که با نمره‌دهی کتاب‌ها را رده‌بندی کنم ابتدا چند شاخص را در نظر گرفتم و آنها را با برخی دوستان در میان گذاشتم و با مشورتی که از آنها گرفتم در نهایت به تعدادی شاخص نظیر: عنوان، شروع داستان، ریتم، فرم، پایان‌بندی، لذت خوانش و... رسیدم. برای این شاخص‌ها با توجه به اهمیت‌شان وزنی در نظر گرفتم تا بر اساس آن سهم هر شاخص در نمره نهایی شکل بگیرد. این موارد را در یک جدول با فرمت اکسل قرار دادم و حالا برای نمره دادن به کلیت کتاب، به شاخص‌های فوق در هر کتاب نمره می‌دهم (از یک تا ده و با توجه به معیارهایی که در جدول آمده است) و با فرمول‌های ساده‌ای که در جدول نوشته‌ام، نمره نهایی به دست می‌آید که من آن را تا یک رقم اعشاری گرد کرده و در وبلاگ می‌گذارم. (یک نمونه در ادامه مطلب آمده است)

شاید سوال شود که این همه دفتر و دستک برای چیست!؟ در پاسخ ضمن تأکید بر اهمیت کاستن از سرعت و شتاب زندگی می‌توان به بستنی چوبی یا قیفی اشاره کرد! برخی دوست دارند بستنی خود را لیس بزنند و لذت ببرند و برخی هم آن را گاز می‌زنند. من البته از آنها هستم که لیس زدنِ بستنی را ترجیح می‌دهم!  

.............

پ ن 1: در مورد انتخاب رمان قبلاً چیزهایی نوشته‌ام (اینجا).

پ ن 2: مطلب بعدی در مورد «مداد نجار» اثر مانوئل ریباس خواهد بود.

پ ن 3: طبیعتاً این سیستم نمره‌دهی می‌تواند خیلی بهتر از این باشد ...

 

نمونه جدول:

	فاکتورهای نمره دهی در هر شاخص	ضریب وزنی	امتیاز 1 تا 10	نمره
عنوان کتاب	خلاقیت - تناسب	0.02	10	0.2
شروع داستان	خلاقیت - کشش	0.02	9	0.18
فرم	جذابیت - تناسب - نوآوری - منطق	0.1	8	0.8
ریتم	احساس رضایت خواننده	0.02	8	0.16
شخصیت پردازی	دقت - ماندگاری	0.03	8	0.24
پرداخت موضوعات	دقت - عمق - نگاه نو	0.08	8	0.64
رعایت مرزهای داستان	تاریخ- شعر - خاطره - مقاله	0.05	10	0.5
پایان داستان	احساس رضایت خواننده	0.03	8	0.24
لذت خوانش	رضایت- رغبت خوانش مجدد- شگفت زدگی	0.05	7	0.35
نثر	روانی - کشش - لحن - دیالوگ	0.05	7	0.35
بودجه در اختیار نمره دهنده	تناسب کلیه ایتمها - رضایت کلی	0.05	7	0.35
			نمره کتاب	4.01

..........................................................................................

کتابهای قابل توصیه که در سال 97 خوانده شد:

      گورستان پراگ- اومبرتو اکو (5)  A اینجا

     لولیتا – ولادمیر ناباکف (5) B اینجا

     وقتی یتیم بودیم – کازو ایشی‌گورو (4.8) C اینجا

     پدرو پارامو – خوان رولفو (4.7) C اینجا

     قدرت و جلال – گراهام گرین (4.2) A اینجا

     گور به گور – ویلیام فاکنر (4) B اینجا

     گیرنده شناخته نشد- کاترین کرسمن تیلور (4) A اینجا

     قصر شیشه‌ای – جینت والز (4) A اینجا

     خداحافظ برلین – کریستوفر ایشروود (3.9) A اینجا

    .............

    مجموعه داستان:

    لاتاری، چخوف و داستانهای دیگر (4) B اینجا

    نمایشنامه:

    خدای کشتار – یاسمینا رضا (4) B اینجا

    مجلس ضربت زدن – بهرام بیضایی (4) B اینجا

   کتاب غیر داستانی: اینجا!

         .............................................................................................      

کتابهای قابل توصیه که در سال 96 خوانده شد:

 آونگ فوکو- اومبرتو اکو (5)  C اینجا و اینجا و اینجا

ژاک قضاوقدری و اربابش- دنی دیدرو (4.6) B اینجا

مرگ ایوان ایلیچ- تولستوی (4.6) A اینجا

راهنمای کهکشان برای اتواستاپ‌زن‌ها – داگلاس آدامز (4.3) A  اینجا

پستچی همیشه دوبار زنگ می‌زند – جیمز کین (4.0) A اینجا

خزان خودکامه (پاییز پدرسالار)- مارکز (3.9) C اینجا

کافکا در ساحل – موراکامی (3.9) B اینجا

.........

مجموعه داستان:

یادداشتهای یک دیوانه – نیکلای گوگول (4.6) B اینجا

      کتابخانه بابل – بورخس (4.1) C اینجا

نمایشنامه: مرد یخین می‌آید – یوجین اونیل (3.9) B اینجا و اینجا

ادبیات غیر داستانی: آس و پاس در پاریس و لندن – جورج اورول (4.0) اینجا

........................................................................................................

کتابهای قابل توصیه که در سال 95 خوانده شد:

آقای رئیس‌جمهور- میگل آنخل آستوریاس (4.7) B اینجا

مادام بوواری – گوستاو فلوبر (4.7) A اینجا

میدان ایتالیا – آنتونیو تابوکی (4.5) B  اینجا

منظر پریده‌رنگ تپه‌ها – کازوئو ایشی‌گورو (4.4) B اینجا

سرباز خوب – فورد مادوکس فورد  (4.1) C  اینجا و اینجا

فرار کن خرگوش – جان آپدایک (3.9) B  اینجا

تورگنیف‌خوانی – ویلیام ترور (3.9) B  اینجا

راسته کنسروسازی – جان اشتین‌بک (3.8) B  اینجا

.....................

نمایشنامه: در انتظار گودو – ساموئل بکت (4.2) B اینجا

رمان ایرانی: شب ممکن – محمدحسن شهسواری (4) B  اینجا

مجموعه داستان کوتاه ایرانی: اژدهاکشان – یوسف علیخانی (4) A اینجا

ادبیات غیر داستانی:

روح پراگ – ایوان کلیما  اینجا و اینجا و اینجا و اینجا

وازدگان خاک – آرتور کستلر  اینجا

فضیلت‌های ناچیز – ناتالیا گینزبورگ  اینجا

متعهد – الیزابت گیلبرت  اینجا

نئوگلستان – پدرام ابراهیمی  اینجا

 ................................................................................................

کتابهای قابل توصیه که در سال 94 خوانده شد:

نام گل سرخ – اومبرتو اکو (5)  B  اینجا

امپراتوری خورشید – جی.جی.بالارد (5)  B  اینجا

قهرمانان و گورها – ارنستو ساباتو (5) C اینجا

صحرای تاتارها – دینو بوتزاتی (4.7) B اینجا

برادران کارامازوف – داستایوسکی (4.6) A  اینجا

خانم دَلُوِی – ویرجینیا وولف (4.4) C  اینجا

خانه ارواح – ایزابل آلنده (4.4)   A اینجا

خاطرات یک گیشا – آرتور گلدن (4.1) A اینجا

خانواده پاسکوآل دوآرته – خوسه سلا (4.1) B اینجا

باغ سیمانی – یان مک‌ایوان (4.1) B اینجا

زنگها برای که به صدا در می‌آید – همینگوی (3.9) A اینجا

خشم – فیلیپ راث (3.8) B اینجا

................................................................................................................

کتابهای قابل توصیه که در سال 93 خوانده شد:

جنگ آخرزمان ماریوبارگاس یوسا  B  اینجا

ینگه دنیا جان دوس پاسوس  B  اینجا و اینجا

گهواره گربه  کورت وونه گات  B  اینجا

آدلف  بنجامین کنستان  A  اینجا

سال های سگی  بارگاس یوسا C  اینجا و اینجا

مونالیزای منتشر   شاهرخ گیوا B  اینجا

سرگذشت تام جونز  هنری فیلدینگ A  اینجا

پشت فرمان با مامان  لیز نورگوآ  A  اینجا

خانه خوبرویان خفته  یاسوناری کاواباتا  C  اینجا

خاک بکر  ایوان تورگنیف  A  اینجا

آنها به اسبها شلیک می کنند  هوراس مک کوی A اینجا

آلیس  یودیت هرمان  C  اینجا

...........................................................................................................

کتابهای قابل توصیه که در سال 92 خوانده شد:

اپرای شناور  جان بارت BوC  اینجا

جاز  تونی موریسون  C اینجا

وجدان زنو  ایتالو اسووو  B اینجا

سیمای زنی در میان جمع   هاینریش بل B اینجا

ابر ابله   ارلند لو A اینجا

خرده جنایت های زناشوهری  امانوئل اشمیت A اینجا

زندگی در پیش رو   رومن گاری A  اینجا

یکی مثل همه  فیلیپ راث B اینجا

اعتماد   آریل دورفمان C اینجا

عطر  پاتریک زوسکیند A  اینجا

کتاب های ایرانی سال 92:

شازده احتجاب  گلشیری  C اینجا

ترس و لرز   ساعدی A اینجا

آویشن قشنگ نیست  حامد اسماعیلیون B اینجا

..............................................................................................

کتابهای قابل توصیه که در سال 91 خوانده شد:

گفتگو در کاتدرال  یوسا  اینجا و اینجا  C

اگنس  پیتر اشتام  اینجا  B

نوای اسرارآمیز  امانوئل اشمیت  اینجا A

تریسترام شندی  لارنس استرن  اینجا و اینجا و اینجا C

ژرمینال   امیل زولا  اینجاA

پوست انداختن  کارلوس فوئنتس  اینجا و اینجا و اینجا و اینجا C

گل هایی به یاد آلجرنون دنیل کیز  اینجاB

میرا  فرانک کریستوفر  اینجا B

دوست بازیافته  فرد اولمن  اینجا A

تس  تامس هاردی اینجا و اینجا A

قصری در پیرنه  یوستین گوردر  اینجا B

گاوخونی  مدرس صادقی  اینجا B

خاطرات روسپیان سودازده من  اینجا B

کرگدن  اوژن یونسکو  اینجا B

آذر ماه آخر پاییز ابراهیم گلستان اینجا B

.................................................................................

کتابهای قابل توصیه که در سال 90 خوانده شد:

در انتظار بربرها  جی ام کوتزی  اینجا B

عقاید یک دلقک    هاینریش بل   اینجا و اینجا  B

شوخی   میلان کوندرا  اینجا و اینجا B

مرگ در آند  ماریو بارگاس یوسا  اینجا B

ناتوردشت  جی دی سالینجر اینجا B

اجاق سرد آنجلا فرانک مک کورت  اینجا A

مرشد و مارگریتا میخائیل بولگاکوف اینجا و اینجا  C

تراژدی آمریکایی  تئودور درایزر  اینجا A

آبروی از دست رفته کاترینا بلوم  هاینریش بل اینجا B

تونل  ارنستو ساباتو  اینجا B

.......................................................................................................

کتابهای قابل توصیه که در سال 89 خوانده شد :

سفر به انتهای شب لویی فردینان سلین  اینجا و اینجا و اینجا B

شوایک  یاروسلاو هاشک  اینجا A

هرگز رهایم مکن کازوئو ایشی گورو  اینجا B

کوری  ژوزه ساراماگو  اینجا B

در غرب خبری نیست اریش ماریا رمارک  اینجا B

مرگ قسطی فردینان سلین  اینجا B

1984  جورج اورول  اینجا و اینجا B

آوریل شکسته  اسماعیل کاداره  اینجا A

همنوایی شبانه ارکستر چوب ها  رضا قاسمی اینجا و اینجا C

مثل آب برای شکلات لورا اسکوئیول اینجا A

همه چیز فرو می پاشد  چی نوآ چی به  اینجا A

زن در ریگ روان  کوبو آبه  اینجا B

ماه پنهان است  جان اشتین بک  اینجا A

خداحافظ گاری کوپر  رومن گاری اینجا A

ماجرای عجیب سگی در شب مارک هادون  اینجا B

ظلمت در نیمروز  آرتور کستلر  اینجا A

دنیای سوفی  یوستین گوردر  اینجا A

رگتایم ای ال دکتروف  اینجا B

احتمالاً گم شده ام  سارا سالار  اینجا A

پایان ابدیت  آیزاک آسیموف  اینجا A

و البته کتابهایی مثل: مزرعه حیوانات A, بازرس هاند واقعی A, قمارباز A, دل سگ B, یازده دقیقه A, بیگانه B, گتسبی بزرگ A, لیدی ال A, کبوتر B, تیمبوکتو B, سلاخ خانه شماره پنج C, زندگی کوتاه استA, قصه های از نظر سیاسی بی ضرر Aو زنگبار یا دلیل آخر Bو...!