گرسنه کنوت هامسون

دفترچه ام را باز می کنم تا مطلب مربوط به رمان گرسنگی یا همان گرسنه را بنویسم. هیچ ایده ای برای شروع مطلب ندارم اما می خواهم این نوشته در شان رمان باشد. دو تا کوسن از روی مبل برداشته و روی هم گذاشته و دمر دراز کشیده ام و چانه ام روی کوسن هاست و خودکار در دست داخل دفترچه می نویسم. منتظرم تا الهامی برسد و مطلب را با آن شروع کنم.

کولر روشن است و من پشت مبل دراز کشیده ام تا باد کولر مستقیم به سر و کله ام نخورد. باد کولر هرگونه ایده ای را می پراند چون بلافاصله باید برای برداشتن دستمال کاغذی وضعیتم را تغییر دهم. به نظرم امسال بیش از هر سال دیگری کولر روشن بوده است چون در کیسه زباله هایی که شبانه به جلوی در می برم , جعبه های خالی دستمال کاغذی را بیشتر می بینم و یا بیش از هر زمان دیگری آب نمک قرقره کرده ام. با این افکار راه به جایی نمی برم...از الهام خبری نیست.

شاید کشیدن یک سیگار راهگشا باشد. برای این کار باید بلند بشوم و به بالکن بروم و روی صندلی بنشینم. شاید با دیدن رفت و آمد مردمی که از ایستگاه مترو به سمت تاکسی ها می دوند و یا بالعکس می دوند تا به مترو برسند راهگشا باشد اما با این احساس گرفتگی در انتهای گلو, سیگار کشیدن چنگی به دل نمی زند. اگر می زد شاید ایده ای از راه می رسید.

تابستان را به همین خاطر دوست ندارم. زمستان هم مثل بهار و پاییز که پیک آلرژی زایی است دردسرهای خاص خودش را دارد...پنجره یکی از اتاق ها با صدای بلندی بسته می شود و چند ثانیه بعد باد کولر که راهی برای خروج از فضای خانه پیدا نمی کند به سراغ درز در بالکن خواهد رفت و صدای سوتش درخواهد آمد. از طرفی گردنم هم کم کم به درد خواهد آمد و تغییر وضعیت اجتناب ناپذیر است. صدای سوت بلند شد...

بعد از قدم زدن و سیگار کشیدن به سر جایم بازگشته ام. هنگام دراز کشیدن متوجه شدم که تعداد کوسن ها سه تاست درحالیکه معمولن از دوتا استفاده می کردم. حالا بررسی تفاوت ارتفاع و تاثیر آن در بهبود ارگونومی بدن اولویت ذهنی من شده است. به نظر می رسد سه تا بهتر باشد. احساس بهتری دارم. اگر قبلن به این کشف رسیده بودم حتمن مسیر زندگی ام عوض می شد اما آیا الان زمان مناسبی برای تغییر مسیر است؟ تلفن زنگ می زند...

با مستاجر قبلی کار داشت. چند سطر دیگر که بنویسم این صفحه پر می شود. حالا چه قدر از این نوشته ها در زمان تایپ کردن استفاده بشود مشخص نیست. این روش را بیشتر دوست دارم, نوشتن قبل از تایپ کردن. شاید کمک کند تا بتوانم کوتاه تر بنویسم. مطلب مربوط به گرسنه را باید کوتاه و روان بنویسم طوری که حق مطلب را ادا کند. چرا؟ شاید به این خاطر است که با خواندن این رمان تعداد کتابهایی که از لیست 1001 کتابی که قبل از مرگ می بایست خواند را خوانده ام به آخرین عدد دو رقمی رسید. حالا مشغول حساب کتاب می شوم... بین سی تا سیصد سال دیگر من این لیست را به پایان می رسانم. آن وقت با خیال راحت سرم را روی زمین می گذارم مثل الان که گردنم درد گرفته و به پایان صفحه رسیده ام و باید سرم را زمین بگذارم.

باقی در ادامه مطلب

 

درک می کنم گرسنه در اواخر قرن نوزدهم و نزدیک شدن به شروع قرن بیستم چه جایگاهی داشته است. زمانی که هر هنرمندی در هر زمینه ای که مشغول هنریدن بود اولین اولویتش شکستن ساختارهای قدیم و کوفتن راهی تازه و باصطلاح انقلاب هنری بود. کار هامسون از جهاتی معجزه است. نویسنده جوانی که گرسنه است, گرسنگی نزدیک به موت و تنها کاری که از دستش بر می آید نوشتن مقاله ای است تا بلکه آن را سردبیر روزنامه بپسندد و چاپ کند و با پولش بتواند چند روزی را سر کند. کاری که وابسته به تکمیل ایده های ذهنی یک نویسنده گرسنه است. نویسنده ای که به خاطر بی پولی هر آن ممکن است سرپناه اجاره ای اش را از دست بدهد. معجزه اینجاست که در این کتاب حدود دویست و شصت صفحه ای تقریبن هیچ اتفاق قابل توجهی نمی افتد! این نویسنده مدام در حال راه رفتن است و خرده اتفاقات ناچیزی برای او رخ می دهد که البته هیچ کدام نه گره داستانی است و نه در کنار هم طرح خاصی دارد...و اعجازش هم در همین است که با این شرایط, خواننده تقریبن تا انتها پیگیر خواندن است.

دور اتاق چرخ می زنم و راه می روم تا بلکه چیز به دردبخوری به پاراگراف بالا اضافه کنم! بعید می دانم حتا اگر به اندازه طول و عرض اسلو در اواخر قرن نوزدهم پیاده روی کنم برای من معجزه ای رخ دهد. اینجور معجزات به نظرم همان یک بار رخ می دهد مثل لذت اولین سیگار...سیگارهای بعدی تلاش و تقلیدی است برای کسب لذتی که دیگر در دسترس نیست. یاد چایی افتادم. آخرین باری که چایی همراه با لذت نوشیدم کی بود؟! همیشه مشکوکم ولی بعضی ها مدعی اند هربار چای می خورند لذت می برند. البته تا لذت چه باشد.لذت شاید لحظه ای فارغ شدن از همه چیز و فریادی از درون باشد که آمدن را بشارت می دهد همچون تولد, تولد یک حال خوش یا لحظه ای آرامش... چه شد به اینجا رسیدم؟! چای!... چای های مختلفی را می خورم, چای سبز, چای درازکش, چای بابونه, چای ایستاده, چای محسن, چای کوفت! به هر حال معجزه ای هم اگر بود برای هامسون رخ داد و نوبلش را هم گرفت.

حتا اگر برای من کتاب متوسطی باشد باید آنقدر قدم بزنم تا مطلبی درخور بنویسم... آه ای اسفندیار مغموم! باقی نوشته ام را هم درز می گیرم و ارجاع می دهم به مطلبی که پل استر در مورد این کتاب نوشته است و احسان نوروزی آن را ترجمه کرده است و مرا از قدم زدن معاف می کند(لامصب این همه انرژی برای قدم زدن را از کجا می آورد!؟ احتمالن از همانجایی که من انگیزه برای نوشتن در اینجا می آورم...آن هم از این قبیل نوشته های بلند و بی سر و ته)...

اینجا می توانید مطلب پل استر را بخوانید: اینجا

***

این کتاب چندین بار به فارسی ترجمه شده است:

غلامعلی سیار  اولین بار در سال 1342 که انتشارات نیلوفر همین ترجمه را در سال 1382 چاپ نموده است. (ترجمه از متن انگلیسی)

احمد گلشیری  در سال 1383  انتشارات نگاه (ترجمه از متن انگلیسی)

حبیب گوهری راد  در سال 1387  انتشارات رادمهر و دیگران  (با نام گرسنگی)

قاسم صنعوی  در سال 1391   نشر گل آذین  (با نام گرسنگی)

کتاب من ترجمه آقای گلشیری بود (چاپ دوم 1387, تیراژ 2000 نسخه, 259 صفحه, 4000 تومان).

آن مطلب استر را بخوانید بهتر است حق مطلب را ادا کرده است.