اعتماد آریل دورفمن

زن جوانی وارد اتاقی در یک هتل در پاریس می شود و زنگ تلفن همان موقع به صدا در می آید.آن طرف خط تلفن مردی است که اطلاعات کاملی در مورد زن (باربارا) دارد. نامزد باربارا (مارتین) در سازمانی مخفی فعالیت می کند و تحت عنوان ادامه تحصیل به پاریس آمده است و در واقع این مرد (لئون) مسئول مستقیم مارتین است. لئون تحت عنوان این که جان مارتین در خطر است, باربارا را به پاریس کشانده است اما مسائل دیگری در میان است...

فرم داستان

فرم داستان نقش به سزایی در پیشبرد هدف داستان دارد! این جمله هم از آن جمله هاست!! اما منظورم این است که این فرم خاص, با محتوای داستان گره خورده است! اصلن بگذارید توصیف کنم چه خبر است: فصل اول, گفتگوی تلفنی باربارا و ماکس است که به نوعی از دید سوم شخص دانای مشاهده گر روایت می شود. فصل دوم هم از همین زاویه دید است اما بین این دو فصل یک میان فصل است و در آن به نوعی, نویسنده مخاطب قرار می گیرد و کشمکشی فکری در خواننده ایجاد می شود که چه کسی راست می گوید و به روایت چه کسی می توان اعتماد نمود. فصل سوم راوی اول شخص دارد و بعد دوباره یک میان فصل... مثلن به این نمونه از میان فصل اخیر توجه کنید:

آیا افکاری که تو همین حالا بر کاغذ آوردی به راستی افکار اویند, یا از اشتیاق خود تو سرچشمه می گیرند... اما از یک چیز مطمئنی: آن مرد دیگر, همانی که مراقب آنهاست, نمی تواند آنچه را لئون می اندیشد بشنود, نمی تواند مثل تو حال او را درک کند.

فصل ها به همین ترتیب ادامه می یابند و فضایی خاص را ایجاد می کند به گونه ای که اعتماد ما به برخی از این راویان باعث می شود داستان شکل دلخواه یا متفاوتی را به خود بگیرد؛ همانگونه که اعتماد یا عدم اعتماد شخصیت های اندک داستان به یکدیگر, سرنوشت آنها را کاملن تحت تاثیر قرار می دهد.

چند برش کوتاه در ادامه مطلب

***

آریل دورفمن متولد 1942 در آرژانتین است اما در زمان ریاست جمهوری سالوادور آلنده در شیلی به عنوان مشاور رییس جمهور فعالیت می کند و همینجا با توجه به سن کم این مشاور ناخودآگاه یاد مشاوران جوان یکی دیگه افتادم که دو سه تاشون به سازمان ما راه پیدا کردند و یکیشون...بگذریم... هرچند برای گذشتن باید پاچه های شلوار رو بالا زد و از میان این... بله, این نویسنده آمریکای جنوبیایی از کودتا جان سالم به در برد و نهایتن در آمریکا مشغول تدریس شد.

این دومین کتابی بود که از این نویسنده در یک ماه اخیر خواندم! اولی را برای بچه ها خواندم: "شورش خرگوش ها" ... در مورد این کتاب مربوط به رده کودکان هم در ادامه مطلب یک بند خواهم نوشت.

این کتاب کوچک و خواندنی (اعتماد) را عبدالله کوثری ترجمه و نشر آگاه آن را روانه بازار نموده است.

مشخصات کتاب من: چاپ سوم بهار 1389, تیراژ 2200 نسخه, 181 صفحه, 3600 تومان

پ ن 1: کتابهای بعدی به ترتیب "عشق های خنده دار" کوندرا, "مادربزرگت را از اینجا ببر" سداریس و رمان معرکه "اپرای شناور" جان بارت خواهد بود. خوندم که می گم معرکه! شاید هم دو تای اول را جابجا کردم ولی سومی را دریابند آنهایی که اعتماد دارند. البته این اعتماد را هم از دست ندهید! 

  

برش ها و برداشت ها

1-      مبنای کار مخفی و مبارزه مخفی, اعتماد است. وقتی دروغ و دوز و کلک اجتناب ناپذیر می شود, همه چیز به هوا می رود... یعنی بی پایه می شود. توی این جور سازمان ها افراد پایین دست به بالادستی ها "می بایست" اعتماد داشته باشند (واقعن بدون چنین اعتمادی امکان پذیر نیست). طبعن چنین رابطه ای تبعات خاص خودش را دارد. یکی از آنها این است که پایین دست, حکم ابزار را پیدا می کند.

2-      سازمان های مبارز, در جریان مبارزه ناگزیر به روش های طرف مقابل رو می آورند حتا اگر مخالف مرامشان هم باشد! البته اسمها عوض می شود: ترور می شود اعدام انقلابی یا حذف فیزیکی یا مقابله مشروع و... ,جاسوسی می شود هوشیاری یا حفاظت یا...شکنجه می شود... البته این قضیه عمومیت دارد و منحصر در سازمانهای مخفی نیست. به این دیالوگ توجه کنید:

«پس چون آنها جاسوسی می کنند, تو هم حق داری جاسوسی کنی؟»

«بله, برای زنده ماندن در دنیایی که آن ها ساخته اند, دنیایی که من به میراث برده ام, بله, آن کار را می کنم, هیچ, بیشتر از آن را هم می کنم»

3-      توی دنیای ما زندگی خصوصی توهم است. حالا این را یکی از شخصیت ها هفتاد و پنج سال قبل می گه, انصافن الان ما چی بگیم. لعنت! همون شِت!!

4-      هر زنی برای مرد خودش تا حدودی مادر هم هست... این بار چندم است که به این عبارت بر می خورم.

5-      حالا که بحث شیرین ازدواج شد: تو باید با کسی ازدواج کنی که نتوانی فریبش بدهی, کسی که تو را به خاطر همان چیزی که هستی دوست داشته باشد نه به خاطر چیزی که وانمود می کنی... جمله قشنگیه! ولی معناش اینه که ازدواج نکن! چرا؟ چون آدم باید یه عمر مجاهدت بکنه تا تشخیص بده واقعن چی هست و کی هست...خودش...یعنی تشخیص آن چیزی که آدم هست و شناخت نقاب های خودمان برای خودمان, یه پروژه است حالا این که همین پروژه در یک معادله دیگه قرار داده بشه اوووه...

6-      صحنه به یاد ماندنی برای من این دیالوگ بود:

«برادرت چی؟»

«دو سال بعد توی عملیات کشته شد»

«متاسفم که این را می شنوم, توی خانواده ما هم, ما هم...»

«می دانم»

«شکست خوردن توی جنگ بد مصیبتی است.»

«تقریباً مثل بردن جنگ»

7-      "شورش خرگوش ها" همون کتابی که گفتم برای رده کودکان است, داستانی است که در آن گرگ ها سرزمین خرگوشها را تسخیر می کنند و یکیشان هم می شود شاه و بعد این گرگشاه دستور می دهد هیچ کس حق ندارد اسمی از خرگوشها بیاورد و حتا اسم آنها را هم از تمام کتابهای تاریخ و ...حذف می کند. بعد دستور می دهد که عکس هایش را در سراسر جنگل نصب کنند و ... بعد؟! هشتصد تومان است رفیق!! این کتاب را خانم امیلی امرایی ترجمه و نشر افق با همان سیستم دوست داشتنیش, یعنی گرفتن موافقت نویسنده اثر, به چاپ رسانده است.