صخره برایتون - گراهام گرین

"هیل" شغل تبلیغاتی جالبی دارد. او کارمند روزنامه است و خوانندگان او را با نام "کولی کیبر" می‌شناسند. وظیفه او این است که هر روز تعدادی کارت را در گوشه و کنار مکان‌های مختلف شهر قرار دهد. یابندگان این کارت‌ها می‌توانند با مراجعه به دفتر روزنامه مبلغی را به‌عنوان جایزه دریافت کنند. جایزه ویژه به کسی می‌رسد که کولی کیبر را از روی عکس‌هایی که در روزنامه به چاپ رسیده بشناسد و با به همراه داشتن روزنامه جمله‌ای خاص را به او بگوید. شهرها و مناطقی که هر روز محل حضور هیل است توسط روزنامه اطلاع‌رسانی می‌شود.

جمله اول داستان چنین است: سه ساعت از ورود هیل به برایتون می‌گذشت و او از همان اول می‌دانست که می‌خواهند او را بکشند.

شهر کوچک برایتون عرصه‌ی قدرت‌نمایی دو گروه گانگستر است و اخیراً رئیس یکی از گروه‌ها (کایت) به دست افراد گروه دیگر کشته شده‌است. هیل به‌دلایلی فکر می‌کند که قربانی انتقام‌گیری اعضای گروه کایت خواهد شد. راه فراری که به ذهنش می‌رسد آن است که شاهدی در کنار خودش داشته باشد و به همین‌خاطر تلاش می‌کند زنی میانسال به نام "آیدا آرنولد" را راضی کند تا همراه او باشد.

این تلاش به خاطر غیبت چند دقیقه‌ای آیدا ناکام می‌ماند و هیل همانگونه که پیش‌بینی کرده بود به قتل می‌رسد اما نحوه قتل به‌گونه‌ای است که پلیس آن را مرگی عادی تلقی می‌کند و همین موضوع آیدا را بر آن می‌دارد تا پیگیر موضوع شود...

*****

فضای کلی این اثر تشابه زیادی با دو اثر دیگری که از همین نویسنده خوانده‌ام دارد: نبرد خیر و شر، تنهایی آدم‌ها، مرگ و ترس و اضطراب... در مامور معتمد فضای بی‌اعتمادی شاخص بود و در قطار استانبول رسیدن آدم‌ها به نقطه‌ی شک و تزلزل در ایمان به صورت ویژه مد نظر بود. موضوعی که در این داستان علاوه بر موارد فوق برای خواننده قابل تامل است, نفرت انباشته شده در شخصیت پینکی است (جانشین کایت که پسری هفده ساله است)، که مرا تا اندازه‌ای به یاد پاسکوآل دوآرته انداخت.

از گراهام گرین هشت اثر در لیست 1001 کتاب حضور داشت که در آخرین ویرایش به پنج اثر کاهش یافت. صخره برایتون کماکان در این لیست حضور دارد. این کتاب در سال 1938 نوشته شده است و دوبار در سال های 1947 و 2010 به فیلم درآمده است.

.................

پ ن 1: مشخصات کتاب من؛ ترجمه مریم مشرف، نشر ثالث، چاپ دوم 1388، تیراژ1100 نسخه، 404 صفحه

پ ن 2: نمره کتاب از نگاه من 3.7 است. (نمره گودریدز 3.7 و نمره آمازون 4.2)

پ ن 3: در ادامه مطلب نامه‌ای از آیدا آرنولد را خواهید خواند.

پ ن 4: مطالب بعدی درخصوص تنهاییِ اعدادِ اول (پائولو جوردانو) و میدانِ ایتالیا (آنتونیو تابوکی) خواهد بود.

  

میله‌جان

مدت‌ها بود نامه‌ای دریافت نکرده بودم. یعنی از زمانی که دیگر از تام و نامه‌هایش خبری نشد. حتماً اتفاقی برایش افتاد که دیگر نامه نداد. می‌دانی که او همیشه می‌خواست پیش من برگردد اما خب, یک سال بعد از این ماجراهایی که خواندی, جنگ جهانی دوم شروع شد و روزگار به صغیر و کبیر ما رحم نکرد. حتماً تام هم یک جایی زیر آوار رفت.

نامه‌ی تو خوشحالم کرد و البته آن ماجرای قدیمی را توی ذهنم زنده کرد. پاپ و دارودسته‌ش خیلی به زندگی پس از مرگ اهمیت می‌دادند و اصلاً برای خود زندگی ارزشی قائل نبودند، اما برای من زندگی همه چیز و مرگ پایان این همه‌چیز... بود و هست. می‌گویند زندگیِ بعد از مرگ هم یک‌جور زندگی است اما میله‌جان زندگی‌ای که در آن نتوان زیر آفتاب آبجو نوشید به چه دردی می‌خورد... ببخشید آب پرتقال منظورم بود! این زندگی مهم‌ترین و جدی‌ترین واقعیته و من همیشه حاضرم برای دفاع از آن هرکسی را هر مقدار که لازمه به دردسر بیاندازم.

من عادت ندارم مثل شماها بگویم نظر شما برای من محترمه و بعد حرف خودم را بزنم... ببین, من برای این نظر تو که شاید فعالیت‌های من باعث تلخکامی عده‌ای شد و یکی‌دو نفر دیگر هم به قتل رسیدند, ارزشی قائل نیستم. خود تو برای من محترمی ولی این نظرت به قول خودتان کشکه... وقتی پای حق و ناحق در میان باشد من آدم بدپیله ای هستم.

خودت را به جای من بگذار... یک آدم وحشت‌زده به تو کمک می کند، محبت می کند، و از تو کمک می‌خواهد. بعد متوجه می‌شوی که به هر دلیلی آن آدم کشته شده و هیچ‌کس, تکرار می‌کنم هیچ‌کس ککش هم نمی‌گزد که این آدم مُرد یا کشته شد. بعله ممکن است کار من موجب بهتر شدن دنیا نشده باشد، این را می دانم، ولی هرکس حق را از ناحق تشخیص بدهد مسئول است... و من کاری را می‌کنم که درست است.

تو باید چهره رُز را می‌دیدی. شاید در فیلم توانسته باشند حقِ مطلب را در مورد او ادا کرده باشند... اَه! همین‌جا باید حرفی را که مدتها روی دلم مانده است بگویم. وقتی پوستر فیلم سال 2010 را دیدم و چشمم به هنرپیشه‌ای که نقش من را بازی کرده افتاد خیلی به من برخورد... این بی‌عدالتی است که برخی از شخصیت‌های توی داستانها چون سرمایه‌گذاری قابل توجهی روی آن فیلم‌ها می‌شود هنرپیشه‌های جذاب نصیبشون می‌شود و برخی دیگر... بگذریم.

رُز یک طفل بود... یک نوجوان رومانتیک. آنقدر به او توجه نشده بود که با اولین توجهِ نصفه و نیمه, حاضر شد تسلیم شیطان بشود. داخل آن سوراخی که او زندگی می‌کرد چیزی نبود جز جنایت و جفت‌گیری, فقر بی‌پایان, وفاداری و عشق آمیخته به ترس نسبت به خدا. مطمئناً توی همان سوراخی هم می‌توانست تجربه‌های خوبی پیدا بکند و گلیم خودش را از آب دربیاورد ولی امان از این احساسات‌گرایی...

آن پسرک پینکی، یک بیمار روانی بود. از تنها فرد مورد اعتمادش فقط به‌خاطر اینکه شخصیت مورد اعتمادی بود نفرت داشت. صدای بچه‌ها چون نشانی از معصومیت و بی‌گناهی در خودش داشت موجب غلیان نفرت در او می‌شد. هزارتا کُد می‌توانم بیاورم ولی به همین اکتفا می‌کنم که اگر کسی با دیدن یک زوج که در حال بوسیدن یکدیگرند دچار نفرت شود رسماً دیوانه است.

من هم مثل تو نمی‌دانم علت شکل‌گیری چنین کینه و نفرتی در آن پسر چه بود. با تو موافقم که محیطِ ناجور به‌تنهایی دلیل نمی‌شود و موافقم که این تکرارهایی که گرین در مورد پینکی و دیدن رابطه جنسی پدر و مادرش داشت و احیاناً معتقد بود که به خاطر همین پینکی به چنین موجودی تبدیل شده بود؛ چندان قابل قبول نیست. من نمی دانم که این‌ها چطوری به جنین موجوداتی تبدیل می‌شوند ولی هنوز سر حرفم هستم که آدم‌ها هرگز تغییر نمی‌کنند و فطرت آنها را نمی‌شود عوض کرد. مثل آب‌نبات‌چوبی‌های برایتون که اگر تا آخرشان را هم بخوری باز کلمه برایتون را رویشان می‌بینی.

چیزی که از آن روزها یادم هست این بود که نفرت همه‌جا را گرفته بود و همین شد که سال بعد جنگ جهانی دوم شروع شد. شما هم حواستان جمع باشد... این‌قدر درونتان را پر از کینه و نفرت نکنید. همین پینکی را ببین, وقتی کایت او را دید و دستی به سر و گوشش کشید و چاقو را گذاشت توی دستش, به خاطر همین نفرتی که در وجودش بود هر جنایتی را که فکر کنی, می‌توانست انجام بدهد... به‌همین دلیل با آن سن کم دیگران حرفش را می‌خواندند... می‌خواهم بگویم با پر شدن نفرت توی وجود آدم, آدم‌ها به‌راحتی هیزم‌ آتش دیگران می‌شوند. وقتی به نفرت عادت کنید دیگر کارتان تمام است. نمی توانید به کسی محبت کنید و محبت دیگران را بپذیرید... این کس می‌تواند طبیعت هم باشد. به طبیعت اطرافتان نگاه کنید! چیزی در مورد آن نمی‌خواهم بگویم... دوست ندارم به سرنوشت دی کاپریو دچار بشوم!!

من وبلاگ تو را دوست دارم. دیدم که چندین بار تا حالا گفتی که داستان را لو نمی‌دهی ولی دوست دارم که اول کتاب را بخوانم و بعد بیایم مطلبی که نوشتی را بخوانم. البته معمولاً بعد از خواندن کتاب فراموش می کنم بیایم مطلبت را بخوانم. اما اطمینان دارم که مطالبت خوب است و خوب می‌نویسی.

ارادتمند

چهل ساله ابدی – آیدا آرنولد

........

بعدالتحریر:

در نمره‌دادن خسیس‌بازی درنیاور!

از من یاد بگیر و زیاد ننویس!

آن دو موردی را که پرسیده بودی، دیدم. آنجایی که در ص271 می‌گوید "دوست داشت دستش را روی سرعت محضردار بکوبد و خردش کند ولی سرعت از او جلو زد" احتمالاً حروف‌چین اشتباه کرده و به جای ساعت نوشته سرعت. احتمالاً تو فکر کردی که شاید صورت باشد ولی ساعت درست است به‌نظرم. آنجایی که در ص339 می‌گوید "پسر با چهره ای مسعود و ترس‌خورده به پرویت خیره مانده بود" من هم متوجه نشدم حروف‌چین چه کلمه‌ای را به مسعود تبدیل کرده است!

باز هم می‌گویم که آن قضیه نفرت را جدی بگیرید. به قول آن هم‌وطن شدیداً محترم‌تان: تکرار می‌کنم!