انتخاب کتاب در کمال خونسردی!

در خبرهای این چند روز گذشته یک مطلب بود که با لبخند برای همدیگر فرستادیم... قهرمانی تیم وزنه‌برداری یا قرار گرفتن تیم فوتبال در گروه مرگ و خبرهایی از این دست نبود بلکه قرار گرفتن کشورمان در صدر کشورهای دنیا از حیث عصبانیت! دوست داشتم بدانم شاخص‌های این ارزیابی چه مواردی بوده است... هنوزم دوست دارم! البته این نه به این معناست که بخواهم در صحت و سقم این قضیه تشکیک یا چند و چون کنم بلکه صرفاً دوست داشتم بدانم شاخص‌های اندازه‌گیری این موضوع چه چیزهایی بوده است. در واقع اگر برای محققان اجتماعی و ارزیابان و تحلیلگران این مقولات از جنس متغیرهای علمی و تحقیقاتی است برای ما از جنس خاطره است!

چند وقت قبل پشت فرمان، داشتم در یکی از اتوبانهای منتهی به تهران می‌راندم. حداکثر سرعت مجاز 100 کیلومتر در ساعت بود و من هم دقیقاً با همین سرعت در خط دو حرکت می‌کردم. گاهی از سمت چپم اتومبیل‌هایی با گذشتن از حد مجاز سرعت، اقدام به سبقت گرفتن می‌کردند که طبعاً این امری است بین خودشان و دوربین‌ها و قانون و جان خودشان و چیزهایی از این دست... البته غیرمستقیم به ما هم برمی‌گردد اما خُب فعلاً موضوع بحث ما نیست... اصولاً من در خط سبقت کمتر می‌روم چون حوصله رانندگانی که سپر به سپر می‌چسبانند و چراغ می‌زنند و بوق می‌زنند را ندارم. القصه، خط دو بودیم و حداکثر سرعت مجاز، ناگهان یکی از خودروها اقدام به گرفتن سبقت از راست کرد و از سمت شاگرد با یک حالت برافروخته‌ای مرا مورد تفقد قرار داد!

صحنه جالبی بود! آخه واسه چی!؟ سمت چپم که خالی بود!؟ این یکی از بی‌سبب‌ترین و غیرمترقبه‌ترین فحش‌هایی است که در طول عمرم دریافت کرده‌ام. مانده بودم بخندم یا اقدام متقابل بکنم یا... حال آن لحظه‌ام تقریباًً حالتی شبیه حال کافو بعد از قرعه‌کشی جام جهانی و در هنگام دیدن صفحه شخصی‌اش شده بود!

.........................................

حالا در کمال خونسردی به ادامه مطلب بروید. سه گزینه از ادبیات روسیه در انتظار شماست. به یکی از گزینه‌ها رای بدهید بلکه قسمت شد در کنار یکدیگر آن کتاب را بخوانیم و لحظاتی از این وضع و اوضاع فارغ شویم! نمی‌دانم ما چندبار دیگر باید ثابت بکنیم که در هر امری می‌توانیم بدون دلیل و یا حتی شوخی‌شوخی به حد اعلای عصبانیت برسیم و ... دشمنانِ ما چرا حالیشون نیست!؟

 

گزینه‌ها به ترتیب حروف الفبا

الف) داستان همیشگی – ایوان گنچاروف

گنچاروف را عموماً با ابلوموف می‌شناسند. داستان همیشگی یا یک‌ داستان معمولی، اولین اثر نویسنده است و به قول برخی منتقدین مدخلی بر ابلوموف.

فضای توصیف شده در این داستان فضای اجتماعی دهه بیست و سی قرن نوزدهم جامعه روسیه است. جامعه‌ای که رکود اقتصادی بدی را طی می‌کرد و پوچ‌گرایی به کنشی عادی تبدیل شده بود. انسان‌های این دوره هیچ روزنه امیدی پیش چشم خود نمی‌دیدند و به تن‌پروری می‌گذراندند. (منبع این پاراگراف پایگاه اطلاع‌رسانی و نقد کتاب معاصر)

ب) مرگ ایوان ایلیچ – لئو تولستوی

"یکی از برجسته‌ترین آثار تولستوی ویکی از مشهورترین داستانهایی است که در باره مرگ نوشته شده است. تولستوی در بیشتر آثار خود از اندیشه مرگ فارغ نبوده است، اما در هیچ یک از آنها همانند مرگ ایوان ایلیچ چنین مستقیم و فلسفی به آن نپرداخته است. 

داستان با خبر مرگ ایوان ایلیچ شروع می‌شود. اولین مطلبی که با شنیدن خبر مرگ او از ذهن دوستان همکارش در دیوان عالی می‌گذرد این است که جایگزین او چه کسی خواهد بود و جایگزینِ جایگزین او چه کسی.

به این ترتیب معنای مرگ ایوان ایلیچ  برای همکاران او تنها خالی شدن یک پست سازمانی است؛ برای دیگران چه؟" از معرفی مداد سیاه.

ج) یادداشتهای یک دیوانه – نیکلای گوگول

یادداشت‌های یک دیوانه مجموعه داستانی شامل هشت داستان کوتاه است. داستانهای مشهوری چون شنل، دماغ و یادداشت‌های یک دیوانه. در اهمیت گوگول همین بس که تورگنیف در رثای او می‌نویسد که همه ما (منظورش نویسندگان برجسته نیمه دوم قرن نوزدهم روس) از زیر شنل گوگول بیرون آمده‌ایم.

وجه مشخصه‌ی داستان‌های گوگول سادگی قصه‌نویسی، ویژگی قومی، امانت محض نسبت به زندگی، و بکر بودن و سرزندگی خنده‌آور آن‌هاست که همیشه تحت‌تأثیر احساس عمیق غم و دلتنگی قرار می‌گیرد. همه‌ی این ویژگی‌ها یک منبع دارند: گوگول شاعر است، شاعر زندگی حقیقی. (منبع این پاراگراف از سایت ناشر کتاب: نشر نی)