پوست انداختن (3) کارلوس فوئنتس

 

قسمت سوم

1- برخی از قطعات به نوعی نقیضه برخی قطعات دیگر هستند و این یکی از بازی هایی است که بر سر خواننده می آید. خاویر و الیزابت به نوعی در حال نوشتن رمان زندگی خود هستند یا نوشتن سناریوی فیلم زندگی خود... گاهی آدم به برخی گفتگوها شک می کند! (تازه این را بگذاریم در کنار یکی از قول هایی که آنها به هم داده اند; این که دلیل واقعی چیزها را نگویند!!)

خاویر نویسنده سترونی است که بعد از موفقیت اولین کتابش دیگر نتوانسته است بنویسد (اگر کتاب دوم را که در اثر فداکاری الیزابت , ایده اش به دست آمده را حساب نکنیم!!!)و مدام ایده هایی را در ذهن می پروراند اما دریغ از خلق... دریغ از عمل... اما به هر حال آدمی هست که بتواند همه جور دیالوگ و جمله ای را خلق کند. در طرف مقابل الیزابت است که علاوه بر داشتن قوه تخیل بسیار قوی , دلبستگی عمیقی به سینما و کلاً دنیایی که به قول خودش دنیایی که "بهش می گویند پارامونت تقدیم می کند" دارد (و به قول طعنه آمیز خاویر بخش اعظم زندگی خود را در یک فیلم طولانی گذرانده است). او از سفر رویایی به یونان می گوید و اتفاقات آن , که چند بار مچش را راوی می گیرد و چند بار هم با انکار همسفرش مواجه می شویم!... پس از این دو نفر بر می آید که برخی از دیالوگ هایشان صرفاً برای خلق داستانی جدید باشد...

به عنوان مثال به صفحات 430 به بعد می توان نگاه کرد... دیالوگ های این قسمت به نظرم ابتدایش این گونه است و البته از یک جایی به بعد جدی می شود و بالاخره الیزابت به صورت واقعی رودرروی خاویر می ایستد و ...

2- یک صحنه در قسمت انتهایی دارد که راوی و ایزابل در کافه ای نشسته اند و نوازنده ها روبرویشان... ایزابل از شنیدن صحبتهای الیزابت به خاویر می گوید مبنی بر اینکه زندگی باید ادامه داشته باشد ...اساساً وجود این صحنه خودش جالب است چون گویی کسی دوباره از عدم پا به وجود گذاشته است... اما جالبیش این است که راوی کاری می کند که انتهای این صحنه کاملاً مشابه همان صحنه پایانی مهمانی های معروفی است که الیزابت و خاویر با هم می رفتند... منظورم بیان بازی های تودرتویی است که سر خواننده می اید...

3- در لابلای این داستانی که به ظاهر سمت و سویش یک مسئله عاطفی است تحلیل های ظریفی از جامعه مکزیک ارائه می شود که بعضاً دلنشین هستند. در چندین جای مختلف این مضمون تکرار می شود که علیرغم اینکه مکزیکی ها نسبت به آمریکایی ها بد و بیراه می گویند اما همیشه مشغول تقلید از آنها و ادای آنها را درآوردن هستند. این چند بار بیان می شود تا بالاخره در یک تکه ای این عمل ناموفق را خیلی قشنگ توضیح می دهد که خلاصه اش می شود این: تو پیش از این که بخواهی ادای دیگری را دربیاری , باید خودت یک کسی باشی.

در قسمت قبل از این هم الیزابت با ذکر خاطره جالبی ,فساد و دزدی در جامعه و حکومت را بیان می کند تا می رسد به این که : توی مکزیک یک وقت کارت به جایی می رسد که می بینی داری به خودت رشوه می دهی. عجب جنونی. و راوی هم بلافاصله این تحلیل را ارائه می دهد که:

این همان هرم قدرت قدیمی است, دراگونس, همین و بس. یعنی تو می توانی زیبایی اش را تحسین نکنی؟ توی مکزیک همه چیز به شکل هرم است. سیاست, اقتصاد, عشق, فرهنگ. تو ناچاری پات را روی آن حرامزاده بدبختی بگذاری که زیر توست و بگذاری که آن مادر به خطای بالایی پاش را روی تو بگذارد. بده و بستان. و آن آدمی که بالاست همیشه مشکل را برای این پایینی حل می کند, تا برسد به آن پدر والاجاهی که بالای همه استو اسم جامعه را روی خودش گذاشته. ما همه مان صورت های بدلی داریم, وقتی به پایین نگاه می کنیم یک صورت , وقتی به بالا نگاه می کنیم یک صورت دیگر.

4- لذت می برم ... اما شاید دیگران لذت نمی برند... اما گاهی هم سهم دل خود را باید ادا کرد...اما به قول حافظ: در بزم دور یک دو قدح درکش و برو ... یعنی طمع مدار وصال دوام را ...!!!!

 فکر کنم یک قسمت دیگر هم بنویسم که حداقل اگر روزی برگشت کردم روی این مطالب خاطراتی زنده شود... این هم یک قسمت صوتی که ادای دینی به ماکیاولی است... اینجا

5- باقی مطلب قسمت قبل در خصوص اینکه چگونه عشق به نفرت تبدیل می شود را در ادامه مطلب دنبال نموده ام.

6- مطابق آرای دوستان کتاب گفتگو در کاتدرال اثر ماریو بارگاس یوسا را شروع نمودم... من اگر بخواهم به خودم آنتراکت آمریکای لاتینی بدهم باز هم دوستان می گویند کجا کجا!!!؟   

*** 

لینک قسمت اول

لینک قسمت دوم 

لینک قسمت چهارم

در مطلب قبلی از دو علت صحبت شد: یکی تکراری شدن آدمها برای یکدیگر و دیگری خلق تصویری رویاگونه از زن و حالا در این قسمت به ادامه برداشتهایم در این زمینه با توجه به کتاب می پردازم:

در خصوص اعتقاد خاویر به لزوم معنا یک تمثیل جالبی در داستان هست (یا لااقل من آن را برای خودم اینگونه تفسیر می کنم) وقتی این زوج وارد اتاق در هتل می شوند هردو به صورت جداگانه چشمشان به دو تا حلزون روی دیوار می افتد (چند باری که به این حلزون ها اشاره می شود خیلی قشنگ توصیف شده است) ... این دو حلزون به هم می رسند و چند لحظه متوقف می شوند و ادبیاتی که به کار رفته است حاکی از لذتی است که این دو برای چند ثانیه می برند و بعد به راه خود ادامه می دهند... شاید در آن فضا ذهن خواننده به سمت مغتنم شمردن فرصت ها برود (که از نظر من هم درست است در آن فضا) اما در صفحات بعد (یا شاید در سری بعدی که سراغ این حلزون می رود) خاویر با یادآوری آن لحظه توقف , با تعجب از دوجنسی بودن حلزون می گوید و این که واقعاً پس آن توقف چه معنایی داشت؟؟... این همان آدمی است که در ماشین در همان اوایل داستان صحبت از اعتقادش به امکان خلق عشقی بدون شور و شهوت می کند: آدم می تواند زیبایی و شخصیت زنی را با خونسردی کامل و بی هیچ اشتیاق تحسین کند. عشق بدون حرص, بدون ابرام. فرانتس که مخاطب این حرف است شانه بالا می اندازد و راوی هم همین کار را انجام می دهد! من هم مشکوکم به این قضیه... نظر شما چیست؟ اما در مجموع دنبال معنا گشتن در چنین روابطی ,مخدوش شدن رابطه را در پی خواهد داشت.... اصرار بر این که شور و شهوت باید چیزی بیشتر از شور و شهوت باشد... و اگر فقط همان باشد حتماً اشکالی در کار هست! شور و شهوت همان شور و شهوت است و جایگاه خودش را دارد و به قول بایرون زندگی بدون آن تبدیل به یک حیات گیاهی می شود و الی آخر...

در همین زمینه مورد بعدی را می توان تحت عنوان ریاکاری جنسی ذکر کرد. این قضیه ارتباط نزدیکی با همان معنایابی افراطی دارد. بیشتر هدفم اشاره به این موضوع است که برخی آدمها از یک طرف لذت جسمانی را انکار می کنند (مثلاً آن را به عنوان بخش حیوانی رابطه دانستن یا درجه دوم و پست دیدن و...) و از طرف دیگر ... نقطه اوج و مثال خوب برای این قضیه جایی است که الیزابت رفتار پدربزرگ مادربزرگ خاویر را یادآوری می کند: مادربزرگ لباس خواب بلندی داشته که تا قوزک پاش می رسیده و یک سوراخ گلابتون دوزی شده هم برای اون قضیه در آن تعبیه شده بود و قبل از انجام عمل دعای زیر را می خواندند:

آه نه از سر هرزگی / نه از بهر جماع / از بهر آوردن فرزندی / که به خدمت تو در می آید

...و پدربزرگ پیر هر بار که انزال بهش دست می داد, فریاد می زد العفو , یارب و همسر قدیسه مآبش هم جواب می داد العفو یا مسیح...

.

یکی دیگر از مواردی که باید در نظر داشت موضوع شناخت از یکدیگر است. آیا ما هرچه بیشتر همدیگر را بشناسیم بیشتر به هم علاقمند می شویم؟ این حرف که آدم ها هرچه بیشتر همدیگر را بشناسند بیشتر همدیگر را دوست دارند از آن دروغ های بزرگ است. یک دروغ ابلهانه و پر طمطراق. چیزی که آدم دوست دارد آن ناشناخته است. چیزی که هنوز مالکش نشده... نظر شما چیست؟

منظورش این است که آدم ها تا وقتی برای هم کشف نشده و رازآلود هستند جذابیت دارند و وقتی این جذابیت در اثر شناخت یکدیگر زایل شد کم کم عشق هم از بین می رود...

.

در قسمت بعد به علتهایی نظیر: انکار هویت فردی – تحمیل خود بر دیگری و تمایل برای تغییر طرف مقابل – خرج کردن یا خرج نکردن احساسات خواهم پرداخت. در قسمت اصلی هم اشاره ای به خشونت و ... خواهم داشت.