سفر به زنجان 2

سفر به زنجان قسمت دوم

بازدید از جاذبه‌های گردشگری یک منطقه، تابع محدودیت‌های زمانی ماست و طبیعتاً نمی‌توانیم همه‌ی مکان های توصیه‌ شده را ببینیم. مثل کتاب می‌ماند؛ محال است که بتوانیم همه رمان‌هایی را که دوست داریم بخوانیم و ناگزیر از انتخاب هستیم. داخل شهر زنجان از دو موزه بازدید کردیم: رختشویخانه و مردان نمکی. از قضا همزمان با حضور ما، جشنواره ملی آش در زنجان برقرار بود و ما به یاد دو باجناقِ سربازمان چندین نوع آش از مناطق مختلف کشور را میل نمودیم!

(باقی در ادامه مطلب)

............

پ ن 1: لینک قسمت اول سفرنامه: اینجا

 

کلاه‌آورانی که سر می‌زنند!

رختشویخانه ایده‌ی جالبی داشته... جایی سرپوشیده برای شستن لباس‌ها که احتمالاً در زمستان سخت زنجان کاربرد زیادی داشته و شهردار زنجان در اوایل قرن آن را ساخته است. شهرداری که دو دهه بعد توسط چپ‌ها اعدام انقلابی می‌شود. در کنار رختشویخانه بازار صنایع دستی است، با توجه به هشدار چاقوفروش مبنی بر اینکه خانه‌ی ذوالفقاری‌ها (موزه مردان نمکی) ساعت 8 شب تعطیل می‌شود زودتر به آن سمت می‌رویم. بیست دقیقه به هشت است و مامور مربوطه در را بسته است و علت را رفتنِ متصدی فروش بلیط عنوان می‌کند و می‌گوید در صورت راه دادن ما ممکن است در ذهن مسئولین مافوقش خطور کند که او مرتکب خطای مالی شده است! هرچه سر و کله می‌زنیم فایده‌ای ندارد... به زبان فارسیِ ما هم ارتباطی نداشت! چون پنج شش دقیقه بعد از ما خانواده‌ای که ترکی می‌دانستند با زبان ترکی مشغول چانه‌زنی شدند و گفتند که از راه دور (قزوین) آمده اند و مأمور فوق‌الذکر با افتخار ما را نشان داد که اینها را هم راه نداده‌ام درحالیکه از اهواز آمده‌اند!!

خلاصه به همین خاطر برنامه‌های روز بعد را بالا و پایین کردیم و موزه را دیدیم. خانه ذوالفقاری‌ها محل سکونت این خاندان حاکم بر زنجان بوده است که پس از انقلاب مصادره و در اختیار یکی از نهادها بوده و در سالهای اخیر با خیابان‌کشی‌ها و... تبدیل به ساختمانی شده است که درش به جای حیاط و باغ دراندشت وسط خیابان باز می‌شود! باز هم خدا رو شکر که تبدیل به موزه شده است و از این بیشتر آب نخواهد رفت.

کجایند مردان بی‌ادعا!؟

مردان نمکی مجموعه‌ای از چند مومیایی طبیعی است که در یکی از معادن نمک استان کشف شده و دیدار از آن خالی از لطف نیست. نحوه کشف آنها نیز خودش داستانی است! بهره‌بردار معدن نمک در سال 72 مشغول بهره‌برداری با بولدوزر بوده است که متوجه چیزی می‌شود! و خوشبختانه حداقل جمجمه مومیایی سالم می‌ماند (مرد نمکی شماره 1) که الان در موزه ایران باستان است. بعد از این کشف استثنایی، بهره‌برداری از معدن به روش بولدوزری و گازانبری به مدت 11 سال ادامه پیدا می‌کند تا اینکه بقایای مرد شماره 2 از زیر بولدوزر به دست می‌آید که البته ایشان به اندازه شماره‌ی 1 خوش‌شانس نبود! و از آنجایی که مسئولین مربوطه هم مثل ما در زمان طفولیت، مدام از اصطلاح تا سه نشه بازی نشه بهره می‌بردند لذا مرد نمکی شماره 3 نیز به روش بولدوزری کشف و تکه‌پاره‌های آن جمع‌آوری گردید و پس از آن مسئولین به بهره‌بردار معدن گفتند: داداش بی‌زحمت ماشین رو خاموش کن ما خودمون ادامه‌اش می‌دهیم! کاوش‌ها آغاز و بلافاصله مرد نمکی شماره 4 به صورت کامل (با لباس کامل و ابزار و ادوات همراهش) کشف گردید و...

دودکش جن!

طبیعت گاهی از طریق فرسایش هنرنمایی‌های عجیبی می‌کند اما نمی‌داند این هنرنمایی را دقیقاً کجا باید انجام بدهد! به عنوان مثال این دودکش‌جن را اگر در تایلند و امثالهم اجرا می‌کرد تا الان کلی توریست خفن جذب می‌کرد.

تصور کنید یک ستون سی چهل متری با قطر دو سه متر که بر روی نوک آن یک تکه سنگ قرار گرفته باشد... خیلی جالب بود. یکی از آنها در کنار جاده زنجان-ماه‌نشان است و حدوداً یک ساعتی باید از زنجان برانید تا به آنجا برسید. اما نمونه‌ی شگفت‌انگیز و زیبا از این پدیده، حدود شش هفت کیلومتر بعد از دودکش‌جن است. جایی که چندین و چند ستون در کنار هم قرار گرفته است و قلعه بهستان را ایجاد نموده است.

قلعه بهستان یکی از آس‌‌های سفر ما!

تصاویر خود گویاست... آن سوراخ‌هایی که می‌بینید دست‌کندهایی است که مردم صدها و شاید چند هزارسال قبل برای سکونت ساخته‌اند. برخی از این اتاق‌ها غیرقابل دسترس‌اند که نشان می‌دهد یا با گذشت زمان و ریزش و تخریب، دسترسی آن از بین رفته است یا اینکه از ابتدا جایی ایجاد شده است که غیرقابل دسترس باشد! آدم یاد پول نفت و بابک زنجانی و اینها می‌افتد.

عکس‌ها

 

موزه رختشویخانه. فارغ از ایده کاربردی آن زیبایی بنا نیز قابل تحسین است.

خانه ذوالفقاری ها... خیابان تا زیر بالکن پیش آمده است!

مرد نمکی شماره 1... نجات یافته از بولدوزر!

دودکش جن... تخیلات معصومانه هموطنان ما در صدها سال قبل!

قلعه بهستان... حیرت‌زده از پنت‌هاوسِ آن!

قلعه بهستان... نمایی دیگر... و باز امضای پای عکس!

قلعه بهستان از نگاه یک عکاس حرفه‌ای برای درک بهتر عظمت آن.