بخور، دعا کن، عشق بورز الیزابت گیلبرت

 

الیزابت نویسنده و خبرنگاری است که در کار و زندگیش موفق به نظر می رسد. کاری که به او اجازه می دهد در راستای علاقه او به سفر و ارتباط با دیگران ، چهار گوشه جهان را کندوکاو کند. هشت سال است که با همسرش زندگی می کند و شش سال از ازدواج رسمی شان می گذرد. حالا او مطابق قرارهای قبلی شان تصمیم دارد که پس از گذراندن سی سالگی اش و در ابتدای ورود به دهه چهارم، بچه دار شود. در واقع چند ماه است که در این راستا تلاش می کند اما در عین حال دچار تردید است ، به گونه ای که هر بار با شروع عادت ماهانه آشکارا خوشحال می شود. وقتی شادی دیگران را از بچه دار شدن می بیند به این فکر می کند که آیا می تواند همان قدر که از به دست آوردن یک ماموریت کاری (مثلن سفر به نیوزلند و نوشتن در خصوص ماهی مرکب) شاد می شود از بچه دار شدن هم ، چنین احساسی داشته باشد؟... تردیدش از این موضوع به جاهای دیگر سرایت می کند: همسرش را دوست دارد اما تحملش را نیز ندارد! زندگی اش آن طور که می خواهد به نظر نمی رسد و به این نتیجه می رسد که می بایست هرچه سریع تر از در پشتی تاهل ،بی سروصدا خارج شود. طبیعتن درخواستش برای طلاق، همسرش را شوکه می کند و فرایند طلاق کشدار و عذاب آور می شود.لیز پس از جدایی فیزیکی از همسرش بلافاصله درون رابطه ای عاشقانه شیرجه می رود و پس از گذشت چندین ماه وقتی این رابطه نیز به شکست می انجامد، افسرده و درب و داغان، از خودش می پرسد که چه کار می خواهد بکند؟ و جوابش در دو گزینه خلاصه می شود: 1- یادگیری زبان ایتالیایی (از علایق قدیمی اش) 2- فعالیت در زمینه علاقه جدیدش یعنی یوگا و مدیتیشن.

زمانی که طلاق نامه اش امضا می شود، او تقریبن همه دارایی اش را از دست می دهد. اما بلافاصله به ایتالیا می رود زیرا ، کتابی که در مورد سفر سه گانه آتی اش (ایتالیا 4ماه ، هند 4 ماه، اندونزی(بالی) 4ماه) خواهد نوشت را ناشر پیش خرید می کند و بدین ترتیب هزینه این سفر استثنایی مهیا می شود.

این کتاب ، شرح و حاصل تجربیات این سفر است ؛ جستجویی که این زن برای شناخت خود و یافتن تعادل در زندگی و افکارش انجام می دهد.

در صورت صلاحدید به ادامه مطلب مراجعه کنید. 

 

من کیستم؟

در زندگی زخم هایی است که مثل خوره...نه این نه، در زندگی همه ما پیش می آید که از خودمان می پرسیم ... نه! راستش واقعیت اینه که گاهی آدم در موقعیتی قرار می گیرد که درون آینه تصویری را می بیند که هنگ می کند! (این آینه همان آینه معمول نیست، می تواند یک دوست باشد می تواند یک رهگذر باشد یا حتا یک دژمن یا حتا یک گاو و...). این تصویر درون آینه کیه؟ منم!؟ بعد ممکن است بعد از رو کردن به آینه ، آدم رو کنه به خودش و با یه آواز خاصی بگه: این آینه است یا که منم!؟

در فرازی از این خودزندگینامه ، لیز اشاره می کند که در یک مهمانی ، یکی از حاضران که چندان نزدیک و صمیمی هم نبوده است به او می گوید: حالا که دوست پسر تازه ای پیدا کرده ای شبیه یک آدم دیگر شده ای.معمولاً قبلاً شبیه شوهرت بودی...جمله ساده ای است اما در عین سادگی مثل پتک می ماند! این جمله به زعم من یکی از محرک های اصلی نویسنده برای تغییر مسیر زندگی اش می شود و این که تلاش کند بدون ادغام شدن و محو شدن در فردی دیگر ، کشف کند که واقعن چه شکلی است.به قول یکی از فلاسفه: فرد دانا همیشه شبیه خودش است.

اما ما بیشتر از این که بخواهیم خودمان را بشناسیم و ببینیم ، دوست داریم تصویر خاصی از خودمان را ببینیم (و ببینند) که معمولن وجود خارجی ندارد (ما یعنی خودم و میله!).یکی از رموز موفقیت نویسنده در این سفر استثنایی به زعم من ، صداقتی است که او با خودش دارد و بیراه نیست که کتاب با این جمله تقدیمی شروع شده است که: راست بگو،راست بگو، راست بگو. لیز به گونه ای زندگی می کند که در موقعیت دروغگویی قرار نمی گیرد (به خودش و دیگران).او ناجی خودش است و این سبک زندگی است که منتهی می شود به:

در مورد زنی فکر می کنم که اخیراً به آن تبدیل شده ام، در مورد زندگی ای که الان زندگی می کنم و اینکه چه قدر همیشه دوست داشتم چنین شخصیتی باشم و چنین زندگی داشته باشم، رها از هرگونه نمایش مضحک متظاهرانه یک نفر دیگر بودن.

تعادل

چندماه قبل از شروع زمانی داستان در ایتالیا،لیز جهت نوشتن مطلبی برای مجله ، درخصوص تعطیلات توام با یوگا برای دو هفته به بالی اعزام می شود (کار خوب یعنی این!! ،نه ما که نهایتن با ترس و لرز مرحوم ساعدی اعزام می شویم قزوین!) و در آنجا با یک پیرمرد حکیم ملاقات می کند که او ضمن پیشگویی آینده اش , در مورد آرزوی واقعیش می پرسد و او با این که دوست دارد طلاقش به سرانجام برسد یا دوست پسرش دوباره عاشق او بشود خواسته اش را به صورت خلاصه این گونه بیان می کند که می خواهد با تمام لذات دنیوی و خوشی ها دم خور باشد و در عین حال تجربه ای ماندگار از خداوند را نیز داشته باشد.

غذا و خوردن (و یادگیری زبان) ، نماد لذات دنیوی در سفر ایتالیا است اما منحصر در آن نیست.سبک زندگی ایتالیایی ها در لذت بردن از همه چیز حتا چیزهای کوچک و ناچیز مدنظر است... به دنبال زیبایی های زندگی بودن...

در هند هم که ... شاید من آدم مناسبی برای قضاوت در خصوص سفر معنوی لیز نباشم که حتمن نیستم!... به هر حال ایشان دستاوردهایی داشتند که این دستاوردها در بالی خودش را به صورت یک انحراف! خودش را نشان داد و این انحراف با این جمله حکیمانه اصلاح شد:

گاهی از دست دادن تعادل به خاطر عشق، بخشی از یک زندگی متعادل است. 

کتاب و فیلم

احتمالن آشنایی اکثر ما با الیزابت گیلبرت و اثرش متاثر از فیلمی است که بر اساس این کتاب ساخته شد. در نظر داشته باشیم که این کتاب پس از انتشارش , هفته ها در صدر لیست پرفروش ها بود و همین امر مقدمه ای برای ساخته شدن فیلم بود. فکر کنم دو سه سالی است که این فیلم در کنار دستم بود و فرصتی و انگیزه ای برای دیدن نداشتم! تا اینکه دوست ارجمندم جناب آقای مهرداد بازیاری , لطف فرمودند و نسخه ترجمه خودشان از کتاب (که سه سال است در مراجع ذی صلاح! گیر کرده است) را در اختیارم قرار دادند و همین انگیزه ای شد که هم کتاب را خواندم و بلافاصله فیلم را هم دیدم.

فیلم نه اینکه خیلی درپیت باشد اما به هر حال, ابتهاجی در من ایجاد نمود از این بابت که چه شانسی آوردم اول کتاب را خواندم!  

قلم نویسنده

گیلبرت جهانگرد قهاری است و قلم خوبی هم دارد (حداقل برای سفرنامه نویسی) نوع طنز و نوع نگاهش را به مسائل می پسندم. شجاعت و صراحت عجیبی دارد که گاهی آدم را شوکه می کند! حداقل ما آدم هایی که در فرهنگ متفاوتی نفس کشیده ایم. 

در انتها به دو نمونه از کتاب اشاره می کنم :

...فکر می کنم فراموش کردن آن مرد به این علت واقعاً دشوار است که جداً اعتقاد دارم, او جفت روحی من بود. (ریچارد تگزاسی که اتفاقن در سایت نویسنده دیدم که اخیرن از دنیا رفته است اینگونه جواب می دهد): ...یک جفت روحی واقعی مثل آینه است. فردی است که تو را متوجه این موضوع می کند که می توانی زندگی ات را تغییر دهی... احتمالاً مهمترین فردی است که با او آشنا می شوی, زیرا دیوارت را ویران و ترا بیدار می کند. ولی زندگی کردن دائمی با یک جفت روحی؟ نه , خیلی دردآور است.جفت روحی , باید وارد زندگی ات شود و لایه های شخصیتت را آشکار کند و بعد به راه خودش برود.

* 

زنان بالیایی بسیار مهربان و سخاوتمند هستند و قدرشناس...یکی از آنها بابت لطفی که نویسنده به او نموده است اینگونه تشکر می کند: ...لیز, چه طور می توانم ازت تشکر کنم؟ هرچه بخواهی به تو می دهم. اگر شوهری پیدا کردم که عاشقش بودم, و تو به یک مرد احتیاج داشتی , حاضرم او را به تو بدهم.

***

پ ن 1: باز هم تشکر از مهرداد بازیاری عزیز ...

پ ن 2: این کتاب در سایت کتابخانه ملی با نام 7 مترجم عجین شده است که حداقل 2 تا از آنها به مرحله انتشار رسیده است اما این که کیفیت ترجمه آنها چگونه است , اطلاعی ندارم.

پ ن 3: کتاب های بعدی که خواهم خواند به ترتیب: یکی مثل همه (فیلیپ راث) و سیمای زنی در میان جمع (هاینریش بل)